Cashflow berekenen: waarom winst niet betekent dat je bedrijf gezond is
Cashflow onder controle
Veel ondernemers kijken naar hun winst- en verliesrekening en zien zwarte cijfers. Op papier lijkt alles goed te gaan, maar toch ontstaat er stress zodra de btw-aangifte moet worden gedaan of wanneer de salarissen betaald moeten worden. Je hebt winst, maar er staat weinig tot niets op je bankrekening. Hoe kan dat? Het antwoord zit in je cashflow. Cashflow geeft een veel eerlijker beeld van de financiële gezondheid van je bedrijf dan winst. Het laat zien hoeveel geld er daadwerkelijk beschikbaar is om aan je verplichtingen te voldoen en om te investeren in de toekomst.
In deze blog lees je wat cashflow is, hoe je cashflow berekent, welke soorten cashflow er bestaan en welke praktische tips je helpen om grip te houden op je geldstromen.
Wat is cashflow
Cashflow betekent letterlijk geldstroom. Het gaat om alle geldbewegingen die je bedrijf in- en uitgaan in een bepaalde periode. Denk aan betalingen van klanten, salarissen, huur, leveranciers, belastingen en investeringen. Waar winst een boekhoudkundig begrip is, gaat cashflow over het daadwerkelijke saldo op je rekening.
Veel ondernemers vragen: wat is cashflow en hoe verschilt het van winst? Het verschil is groter dan je denkt. Winst is het bedrag dat overblijft nadat je alle kosten van je omzet hebt afgetrokken. Dat cijfer komt voort uit je boekhouding en kan door allerlei posten worden beïnvloed, zoals afschrijvingen of reserveringen. Cashflow daarentegen laat zien hoeveel geld je daadwerkelijk kunt besteden.
Een praktijkvoorbeeld maakt dit duidelijk. Stel je hebt €100.000 omzet geboekt. Je klanten hebben daarvan nog maar €40.000 betaald. Je hebt ondertussen €60.000 aan kosten gemaakt. Op papier laat de winst zien dat er €40.000 overblijft. Maar je cashflow is negatief, want je hebt nog geen geld ontvangen om je leveranciers te betalen. Daarom wordt cashflow ook wel de financiële hartslag van je bedrijf genoemd.
Waarom winst misleidend kan zijn
Veel ondernemers laten zich geruststellen door winstcijfers, maar winst zegt lang niet alles. Er zijn drie veelvoorkomende situaties waarin winst een vertekend beeld geeft.
Het eerste voorbeeld zijn openstaande facturen. Stel dat je een grote opdracht hebt afgerond en daarvoor €50.000 omzet hebt geboekt. Dat bedrag telt mee in je winst, maar de klant betaalt pas over drie maanden. Intussen moet jij je vaste lasten en leveranciers gewoon doorbetalen. Op papier zie je winst, maar in de praktijk loop je klem.
Het tweede voorbeeld is voorraad. Voorraad heeft waarde en staat netjes op je balans. Maar zolang die voorraad niet verkocht is, levert hij niets op voor je bankrekening. Stel dat je een winkel runt met voor €200.000 aan producten in het magazijn. Dat is mooi voor de boekhouding, maar je kunt er geen belasting mee betalen.
Een derde veelvoorkomend voorbeeld zijn investeringen. Stel dat je een machine koopt van €80.000. Boekhoudkundig wordt die investering over meerdere jaren afgeschreven, waardoor je winstcijfers niet direct dramatisch dalen. Maar je cashflow krijgt in één keer een grote klap, want het bedrag is direct van je rekening af.
Kortom: winst kan een goed gevoel geven, maar cashflow bepaalt of je bedrijf vandaag en morgen kan blijven draaien. Lees ook dit artikel waarin we je uitleggen hoe je meer uit je vermogen kunt halen.
Hoe bereken je cashflow
De basis van cashflow berekenen is eenvoudig: ontvangsten minus uitgaven. Toch kun je dit op verschillende manieren doen, afhankelijk van hoe gedetailleerd je inzicht wilt hebben.
De eerste methode is de directe methode. Hierbij zet je simpelweg alle kasontvangsten op een rij en trek je daar alle kasuitgaven vanaf. Denk aan betalingen van klanten, lonen, huur, rente en investeringen. Dit geeft een duidelijk beeld van de daadwerkelijke geldstromen.
De tweede methode is de indirecte methode. Hierbij start je met de nettowinst en corrigeer je dit bedrag met posten die geen directe kasstroom zijn, zoals afschrijvingen. Ook mutaties in voorraad, debiteuren en crediteuren worden meegenomen. Het voordeel van deze methode is dat je snel inzicht krijgt in hoe winst en cashflow zich tot elkaar verhouden.
Veel ondernemers vragen zich af: hoe bereken je cashflow nu het beste? Voor de dagelijkse praktijk is het verstandig om te kijken naar de operationele cashflow. Daarmee zie je hoeveel geld er daadwerkelijk binnenkomt en uitgaat in je normale bedrijfsvoering, dus uit verkopen, inkopen, salarissen en bedrijfskosten.
Een voorbeeld: je verkoopt voor €50.000 aan producten. Je betaalt €30.000 aan leveranciers en €10.000 aan salarissen. Dan blijft er €10.000 operationele cashflow over. Dat bedrag geeft een eerlijk beeld van wat je bedrijf overhoudt om nieuwe investeringen te doen of om een buffer op te bouwen. Hulp nodig? Maak een afspraak bij Verhelst!
Verschillende soorten cashflow
Cashflow is geen enkelvoudig begrip. Er zijn verschillende vormen die elk hun eigen verhaal vertellen over je financiële situatie.
De eerste is de operationele cashflow. Dit is de kasstroom die voortkomt uit je dagelijkse bedrijfsvoering. Als je operationele cashflow positief is, betekent dat dat je bedrijf genoeg geld genereert om zichzelf draaiende te houden.
De tweede is de vrije kasstroom. Dit is het bedrag dat overblijft nadat je de noodzakelijke investeringen in je bedrijf hebt gedaan. Vrije kasstromen berekenen laat zien of je ruimte hebt om schulden af te lossen, dividend uit te keren of nieuwe groeiplannen te financieren.
De derde vorm is discounted cash flow. Dit is een methode waarbij toekomstige kasstromen worden omgerekend naar hun waarde van vandaag. Discounted cash flow berekenen wordt vaak toegepast bij waardebepalingen van bedrijven, bijvoorbeeld bij een overname. Het is een manier om te kijken hoeveel je bedrijf in de toekomst waard kan zijn op basis van de verwachte geldstromen.
Tips om je cashflow gezond te houden
Cashflow is te sturen. Het vraagt wel om discipline en overzicht. Er zijn een aantal praktische stappen die je direct kunt toepassen.
- Zorg dat je facturen direct na oplevering de deur uitgaan. Hoe sneller je factureert, hoe sneller je geld ontvangt. Ondernemers die wachten tot het einde van de maand lopen onnodig vertraging op in hun cashflow.
- Maak een liquiditeitsprognose. Daarmee kijk je vooruit en zie je of er periodes aankomen waarin je krap bij kas zit. Zo kun je tijdig maatregelen nemen, bijvoorbeeld door afspraken te maken met leveranciers of door tijdelijke financiering te regelen.
- Houd je voorraad slank. Voorraad die te lang in de schappen ligt, is feitelijk dood geld. Door slimmer in te kopen en te werken met een kleinere voorraad, komt er meer liquiditeit vrij.
- Zet belastinggeld apart. Veel ondernemers komen in de problemen bij btw- of inkomstenbelastingaanslagen, omdat ze dit geld al hebben uitgegeven. Door direct na iedere betaling het belastingdeel op een aparte rekening te zetten, voorkom je onaangename verrassingen.
- Bouw een buffer op. Zet structureel een percentage van je winst of omzet apart, bijvoorbeeld 10 tot 20 procent. Daarmee creëer je een liquiditeitsbuffer die je beschermt tegen tegenvallers.
Gevolgen van een negatieve cashflow
Een keer een negatieve cashflow hoeft geen ramp te zijn. Bijvoorbeeld wanneer je een grote investering hebt gedaan die zich later terugbetaalt. Maar als je cashflow structureel negatief is, betekent dit dat er meer geld uitgaat dan er binnenkomt. En dat kan grote gevolgen hebben.
- Liquiditeitsproblemen: je kunt je leveranciers, personeel of belastingdienst niet op tijd betalen. Dit leidt tot stress en kan je reputatie schaden.
- Afhankelijkheid van krediet: je moet steeds vaker gebruikmaken van leningen of roodstand om gaten te dichten. Hierdoor nemen je rentelasten toe en wordt de situatie alleen maar zwaarder.
- Beperkte groeimogelijkheden: zonder gezonde cashflow kun je niet investeren in nieuwe mensen, machines of marketing. Je bedrijf stagneert.
- Faillissementsrisico: in het uiterste geval kan een structureel negatieve cashflow leiden tot faillissement, zelfs als je op papier winst maakt.
Een praktijkvoorbeeld: een bouwbedrijf boekte jaren achter elkaar winst, maar had een lange betaaltermijn voor klanten en moest leveranciers al na 30 dagen betalen. Het gevolg: structureel tekort op de rekening, steeds meer afhankelijkheid van de bank en uiteindelijk het stopzetten van groeiplannen.
Een gezonde cashflow is dus niet alleen een financieel cijfer, maar de basis om je bedrijf stabiel en toekomstbestendig te houden.
Tip van Verhelst: zet maandelijks automatisch een percentage van je omzet of winst op een aparte rekening. Zo bouw je ongemerkt aan een buffer én heb je altijd geld klaarstaan voor belastingen of onverwachte kosten.
Waarom? Een ondernemer in de maakindustrie had jarenlang last van krappe liquiditeit. Hij besloot elke maand 15 procent van zijn omzet op een aparte rekening te zetten. Binnen een jaar had hij voldoende buffer opgebouwd om rustig te kunnen ondernemen. Toen er plotseling een grote belastingaanslag kwam, hoefde hij geen lening af te sluiten. Zijn cashflow bleef stabiel en zijn bedrijf groeide juist door de rust die dit gaf.
Conclusie
Winst zegt weinig zonder geld op je rekening. Cashflow laat zien hoeveel ruimte je écht hebt om je rekeningen te betalen, te investeren en te groeien. Door je cashflow te berekenen, inzicht te krijgen in de verschillende soorten kasstromen en actief te sturen met praktische maatregelen, voorkom je stress en hou je grip op je onderneming.
Wil je weten hoe jouw cashflow eruitziet en hoe je deze structureel kunt verbeteren? Plan een adviesgesprek met Verhelst. Samen brengen we je situatie in kaart en maken we een concreet plan dat past bij jouw bedrijf en doelen.