Vrije kasstromen berekenen: inzicht in de ruimte voor groei
Een onderneming kan winst maken en toch te weinig geld overhouden om te investeren. Dat verschil zit in de vrije kasstroom, oftewel free cash flow (FCF). Die laat zien hoeveel geld er Ă©cht beschikbaar is nadat alle operationele kosten, belastingen en noodzakelijke investeringen zijn betaald. Vrije kasstroom berekenen helpt je begrijpen hoeveel ruimte er is voor groei, aflossingen of dividend.
In deze blog lees je wat vrije kasstroom betekent, hoe je het berekent, hoe je het kunt gebruiken voor beslissingen en hoe Verhelst ondernemers helpt om hun kasstromen structureel te verbeteren.
Eerst meer weten over cashflow? Lees dan deze blog-serie van Verhelst!
Wat is vrije kasstroom?
Vrije kasstroom is het bedrag dat overblijft nadat je aan alle verplichtingen hebt voldaan. Waar de gewone kasstroom laat zien hoeveel geld er in en uit het bedrijf gaat, laat de vrije kasstroom zien wat er daarna overblijft om te investeren, af te lossen of uit te keren.
Een positieve vrije kasstroom betekent dat je onderneming geld genereert om te groeien of reserves op te bouwen. Een negatieve vrije kasstroom hoeft niet direct slecht te zijn; soms komt dat door een grote investering die zich later terugverdient. Het is vooral een signaal dat je geldstromen aandacht vragen.
Wil je eerst je cashflow berekenen? Kijk dan hier!
Twee varianten van FCF
Er zijn twee manieren waarop vrije kasstroom wordt bekeken:
- FCFF (Free Cash Flow to the Firm): dit is de kasstroom die beschikbaar is voor alle verschaffers van vermogen, dus zowel eigenaren als schuldeisers.
- FCFE (Free Cash Flow to Equity): dit is de kasstroom die overblijft voor de aandeelhouders, na rente en aflossingen.
Voor de meeste mkb’ers en zzp’ers is FCFE het meest praktisch, omdat het direct laat zien wat er onder de streep beschikbaar is voor privé-opbouw, nieuwe investeringen of dividend.
Hoe bereken je vrije kasstroom?
De basisformule is eenvoudig:
Vrije kasstroom = operationele kasstroom – investeringsuitgaven.
De operationele kasstroom is het geld dat daadwerkelijk binnenkomt en uitgaat door je normale bedrijfsactiviteiten: betalingen van klanten, inkopen bij leveranciers, lonen, belastingen en rente.
De investeringsuitgaven zijn de bedragen die je uitgeeft aan bijvoorbeeld machines, software of voertuigen.
Een eenvoudige berekening ziet er zo uit:
- Operationele kasstroom: €150.000
- Investeringen: €60.000
- Vrije kasstroom: €90.000
Dat betekent dat er na alle verplichtingen €90.000 overblijft om te investeren, af te lossen of te reserveren.
Wat kun je met vrije kasstroom beslissen?
Vrije kasstroom geeft inzicht in wat financieel haalbaar is. Het helpt je om te bepalen of je:
- nieuwe investeringen kunt doen zonder extra financiering;
- leningen sneller kunt aflossen;
- ruimte hebt voor dividend of privé-opbouw;
- beter kunt plannen bij seizoensschommelingen.
Door vrije kasstromen over meerdere perioden te vergelijken, zie je trends: groeit de kasstroom, dan groeit de financiële kracht van je bedrijf.
Veelgemaakte fouten bij FCF
Vrije kasstroom lijkt eenvoudig, maar wordt vaak verkeerd geĂŻnterpreteerd. Veel ondernemers tellen hun winst als vrije kasstroom, terwijl winst geen rekening houdt met investeringen of veranderingen in werkkapitaal. Ook worden investeringen soms volledig genegeerd omdat ze via afschrijvingen verspreid zijn, terwijl de uitgaven al direct invloed hebben op de kasstroom.
Een ander veelvoorkomend misverstand is dat een negatieve vrije kasstroom altijd slecht zou zijn. Dat is niet zo. Het kan ook betekenen dat je bewust investeert in groei, bijvoorbeeld door voorraad op te bouwen of nieuwe klanten te werven. Belangrijk is dat je weet waarom de vrije kasstroom negatief is en hoe lang dat verantwoord is.
Vrije kasstroom berekenen is meer dan een rekensom. Het is een manier om te begrijpen hoe sterk je bedrijf financieel is en hoeveel ruimte er is om te groeien. Wie zijn kasstromen kent, onderneemt met meer zekerheid en minder stress.
Wil je weten hoe jouw vrije kasstroom eruitziet en waar verbetering mogelijk is? Plan een kennismaking met Verhelst en ontdek hoeveel financiële ruimte jouw bedrijf werkelijk heeft.
Hoe Verhelst helpt
Bij Verhelst helpen we ondernemers hun kasstromen helder te krijgen. We combineren actuele cijfers met inzicht in operationele en vrije kasstromen, zodat je precies weet hoeveel geld er echt beschikbaar is. Vervolgens kijken we samen waar optimalisatie mogelijk is, bijvoorbeeld door:
- beter voorraadbeheer en kortere betaaltermijnen;
- slimmer investeren in vaste activa;
- fiscale optimalisatie die direct je kasstroom verbetert.
Zo krijg je niet alleen grip op vandaag, maar ook op de financiële ruimte van morgen.
Veelgestelde vragen over berekenen van je vrije kasstroom
Waarom is vrije kasstroom belangrijker dan winst?
Winst laat zien hoe je bedrijf het doet op papier, maar vrije kasstroom laat zien hoeveel geld er daadwerkelijk beschikbaar is. Dat bepaalt of je kunt investeren, aflossen of reserveren.
Wat zegt een stijgende vrije kasstroom over mijn bedrijf?
Een stijgende vrije kasstroom betekent dat je bedrijf sterker wordt in het genereren van geld. Dat vergroot de investeringsruimte, verlaagt risico’s en maakt je bedrijf aantrekkelijker voor financiers.
Kan een bedrijf winstgevend zijn en toch een negatieve vrije kasstroom hebben?
Ja, dat komt vaak voor. Grote investeringen of voorraadopbouw kunnen tijdelijk zorgen voor een negatieve kasstroom, ook al is het bedrijf winstgevend.
Hoe vaak moet ik mijn vrije kasstroom berekenen?
Idealiter minimaal per kwartaal. Zo zie je trends en kun je sneller reageren op tekorten of overschotten. Bij snelle groei of krappe liquiditeit is maandelijks monitoren verstandig.
Wat is het verschil tussen operationele kasstroom en vrije kasstroom?
De operationele kasstroom gaat over dagelijkse inkomsten en uitgaven. De vrije kasstroom trekt daar nog de investeringen vanaf, zodat je weet wat er echt overblijft.
Hoe gebruik ik vrije kasstroom bij investeringsbeslissingen?
Je vergelijkt de verwachte uitgaven met je beschikbare vrije kasstroom. Zo bepaal je of je een investering kunt doen zonder extra financiering aan te trekken.
Hoe kan ik mijn vrije kasstroom verbeteren zonder meer omzet te draaien?
Door sneller te factureren, betaaltermijnen te verkorten, voorraden te beperken en vaste lasten te herzien. Kleine aanpassingen kunnen grote effecten hebben.